Στις μέρες μας, και με αφορμή διάφορα κοινωνικοπολιτκά γεγονότα που λαμβάνουν χώρα αυτό το διάστημα, παρατηρούνται όλο και περισσότερα βίαια περιστατικά. Σε μια εποχή όπου αρκετοί άνθρωποι και οργανώσεις αγωνίζονται για τα ανθρώπινα δικαιώματα και οργανώνονται διεθνώς πορείες και φεστιβάλ για την επικράτηση της ειρήνης και της δημοκρατίας, η βία θεωρείται από πολλούς, η πιο εύκολη λύση για να επιβληθούν και να αποκτήσουν ό,τι θεωρούν πως τους ανήκει.
Η βία ορίζεται ως ένας τρόπος φυσικής επίθεσης με πρόθεση τον τραυματισμό ενός άλλου προσώπου, ψυχολογικά ή σωματικά, ή την καταστροφή της περιουσίας του άλλου. Η βία συνήθως δε μπορεί να προληφθεί ή να προβλεφθεί από τα άτομα που επηρεάζει. Οι αιτίες που οδηγούν στη βία μπορεί να σχετίζονται με το κοινωνικό επίπεδο, τα προσωπικά χαρακτηριστικά ή να προκαλείται και από θεσμικούς παράγοντες. Επίσης, οι παράγοντες που καθορίζουν τη βίαιη συμπεριφορά σε ένα άτομο, περιλαμβάνουν βιολογικά χαρακτηριστικά, τύπους οικογενειακών δεσμών, ατομικά χαρακτηριστικά, επίπεδο εκπαίδευσης και ευφυίας, χαρακτηριστικά αναπτυξιολογικά, τύπους σχέσεων, κουλτούρα και ψυχική ανθεκτικότητα, δηλαδή τόσο ιδιοσυστατικά, όσο και κοινωνικά χαρακτηριστικά. Όταν υπάρχει συσσώρευση αρνητικών παραγόντων (όπως κακοποίηση, χαοτικές γειτονιές, ενδοοικογενειακή βία, ή ψυχολογικά προβλήματα) και απουσιάζουν οι θετικοί παράγοντες (όπως ευκαιρίες για επιτυχίες, μορφωτικά ερεθίσματα, ψυχολογική ανθεκτικότητα), τότε είναι πιο πιθανό η βία να προκύψει ως μέσο διαχείρισης προβλημάτων στη ζωή ενός ατόμου.
Η βία έχει διάφορες μορφές: σωματική, λεκτική, ψυχολογική, διαδικτυακή. Ως βία μπορεί να θεωρηθεί και η κατάχρηση της εξουσίας και η χρήση βίας χωρίς σκοπό. Βία μπορούμε να θεωρήσουμε και την καταπάτηση των δικαιωμάτων, την απαγόρευση στην ελευθερία του λόγου, το δικαίωμα να είμαστε αυτοί που είμαστε. Άλλο ένα πρόβλημα που μαστίζει την εποχή και καταλήγει συχνά στη χρήση βίας, είναι ο κοινωνικός ρατσισμός. Ο κοινωνικός ρατσιμός δεν εμφανίζεται μόνο σε στενά τοπικά πλαίσια, αλλά χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες κοινωνίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Θύματα ρατσισμού παγκοσμίως γίνονται οι γυναίκες, άνθρωποι άλλων φυλών, άτομα μειονεκτούντα, με πνευματικές, ψυχικές ή σωματικές αναπηρίες. Ο ρατσισμός έρχεται να ενισχύσει το γενικότερο κλίμα των αντιθέσεων και των συγκρούσεων, που κυριαρχεί στις ανθρώπινες σχέσεις.
Αυτό που προβληματίζει, είναι ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τη βία ως εναλλακτική λύση, χωρίς να υπολογίσουν τις συνέπειες. Αυτό όμως που προβληματίζει ακόμα περισσότερο, είναι ότι μεγάλο ποσοστό ανθρώπων παραμένουν αμέτοχοι, όταν βλέπουν να εκτυλίσσεται ένα περαστικό βίας ή όταν έχουν επίγνωση μιας τέτοιας κατάστασης, όπως για παράδειγμα για ένα περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας. Η σιωπή όμως μας κάνει συνένοχους. Η απραξία μεγιστοποιεί το πρόβλημα. Με το να μένουμε αμέτοχοι ή να μας καθησυχάζει η σκέψη ότι δεν συμβαίνει σε μας, δε σημαίνει ότι δε θα πέσουμε θύματα βίας κάποια στιγμή, ούτε βοηθάμε έτσι να ελαχιστοποιηθεί το πρόβλημα.
Για να μειωθούν τα ποσοστά βίας χρειάζεται συλλογική προσπάθεια και συνείδηση. Να επεμβαίνουμε την κατάλληλη στιγμή, όταν βλέπουμε ότι καταπατάται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και το δικαίωμα στη ζωή. Χρειάζονται συντονισμένες, στοχευμένες ενέργειες σε πολλαπλά επίπεδα (οικογένεια – σχολείο – κοινότητα), για την ενίσχυση και απελευθέρωση των υγιών δημιουργικών δυνάμεων, που διαθέτει ο άνθρωπος. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να μένουμε σιωπηλοί και αμέτοχοι, διαφορετικά ο φόβος και η τρομοκρατία θα ελέγχουν τη ζωή μας.
Από Τσιάκου Χρύσα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
