Μια από τις αγαπημένες δραστηριότητες των παιδιών, είναι η ζωγραφική. Μπορούν να περάσουν ατελειώτες ώρες σχεδιάζοντας, χρωματίζοντας και φτιάχνοντας μικρές ιστορίες. Υπάρχουν διάφορες λεπτομέρειες πάνω στη ζωγραφιά, όπως τα χρώματα ή η τοποθέτηση της ανθρώπινης φιγούρας στο χαρτί, που έχουν τη δική τους ερμηνεία στον εσωτερικό κόσμο των παιδιών.
Οι παιδικές ζωγραφιές αποτελούν κλειδί για τους παιδοψυχολόγους, τους κοινωνικούς λειτουργούς ακόμα και τους εισαγγελείς, καθώς μέσω αυτών μπορούν να ανακαλύψουν σημάδια κακοποίησης, ψυχικών τραυμάτων και διαταραχών. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι δεν είναι υποχρεωτικό κάθε ζωγραφιά να έχει μια συγκεκριμένη ερμηνεία, ή να οδηγεί σε ένα αποκλειστικό συμπέρασμα.
Μέχρι την ηλικία των δύο ετών στις παιδικές ζωγραφιές, κυριαρχεί η μουτζούρα. Οι πρώτες μουτζούρες είναι απλώς η καταγραφή της κινητικής δραστηριότητας, που σημειώνουν τα παιδιά και όχι μια προσπάθεια από μέρος τους να αναπαραστήσουν τον κόσμο. Σταδιακά, τα σχήματα αρχίζουν να εμφανίζονται με μορφή κυκλικών κινήσεων, καθώς αυτό είναι το πρώτο φυσικό στάδιο στη ζωγραφιά ενός παιδιού. Με τον καιρό, τα σχέδια γίνονται πιο καθαρά και μπορούν πιο εύκολα να ερμηνευτούν, καθώς το παιδί αρχίζει να γίνεται πιο ικανό εικαστικά.
Περίπου πέντε χρώματα στη ζωγραφιά ενός παιδιού, υποδηλώνουν ένα ισορροπημένο επίπεδο συναισθηματικής ανάπτυξης. Εάν σε ηλικία τριών ή τεσσάρων χρονών ζωγραφίζει μόνο με δύο ή τρία χρώματα, ίσως βιώνει μια δύσκολη περίοδο στο σπίτι. Όσα περισσότερα χρώματα χρησιμοποιεί ένα παιδί, τόσο μεγαλύτερη είναι και η πιθανότητα να βιώνει ποικιλία συναισθημάτων. Τα φωτεινά χρώματα υποδηλώνουν χαρούμενο ψυχισμό, ενώ η επιλογή σκούρων χρωμάτων ή μολυβιών χωρίς χρώμα, σημαίνουν την έλλειψη θετικής ενέργειας και τη βίωση αρνητικών συναισθημάτων. Συγκεκριμένα, το μπλε χρώμα συμβολίζει την ηρεμία, τη γαλήνη και την έλλειψη ανταγωνισμού, ενώ το πράσινο την ησυχία, την ισορροπία και την ελπίδα. Το κόκκινο δηλώνει θάρρος, ζωντάνια, ενέργεια και φιλοδοξία. Η επιλογή του κίτρινου εκφράζει δυναμισμό, διαίσθηση, αλλά και διάθεση για εξωστρέφεια, ενώ το μωβ συνδέεται με τη θλίψη, την ανησυχία και τη ζήλια. Εάν ένα παιδί προτιμάει το καφέ χρώμα, είναι άτομο συνειδητοποιημένο, ενώ η επιλογή του μαύρου, υποδηλώνει ένα πλούσιο εσωτερικό κόσμο, δείχνει πως το παιδί φοβάται, αγχώνεται συχνά και είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικό. Η υπερβολή στη χρήση κάποιων χρωμάτων δηλώνει έκρηξη συναισθημάτων. Η χρήση πολύ κόκκινου, συνήθως, αποτελεί σημάδι εκνευρισμού, θυμού ή επιθετικότητας, ενώ το πολύ μαύρο εκφράζει έντονη θλίψη και απελπισία.
Στην ηλικία των 4 – 7 ετών, τα σχήματα στις ζωγραφιές αρχίζουν να εμπλουτίζονται με λεπτομέρειες, αποκτώντας ρεαλιστικές αναλογίες που μαρτυρούν πολλά για την ιδιοσυγκρασία του παιδιού. Ο χώρος που καταλαμβάνει μια ανθρώπινη φιγούρα στο χαρτί, έχει ιδιαίτερη σημασία ως προς την αποκωδικοποίηση των συναισθημάτων. Εάν το ανθρωπάκι που σχεδιάζεται καταλαμβάνει μικρό μέρος στο χαρτί, τότε το παιδί έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση. Εάν καλύπτει πάνω από το μισό μέρος του χαρτιού, το παιδί φαίνεται πως εμπιστεύεται τον εαυτό του, είναι εξωστρεφές, αλλά και αδιάκριτο.
Ο τρόπος που σχεδιάζεται ένα δέντρο στη ζωγραφιά, εξηγεί επίσης πολλά για το χαρακτήρα του παιδιού. Ο κορμός συμβολίζει τον εαυτό του. Ένας λεπτός κορμός υποδηλώνει περιορισμένη αντοχή στις δυσκολίες και ανάγκη για βοήθεια και προστασία από την οικογένεια. Ένας χοντρός κορμός είναι ένδειξη σωματικής δύναμης και εμπιστοσύνης στις ικανότητες του παιδιού. Εάν ένα δέντρο είναι ζωγραφισμένο με πολλές ρίζες, δηλώνει έντονη προσήλωση στη μητέρα και γενικά στο οικογενειακό περιβάλλον. Ένα δέντρο χωρίς ρίζες, συμβολίζει τη μητρική φιγούρα που προστατεύει, αλλά απουσιάζει συχνά. Επίσης, εάν ένα δέντρο καλύπτει όλο το χαρτί, σημαίνει ότι το παιδί κινείται χωρίς αναστολές. Εάν είναι ζωγραφισμένο στο πάνω μέρος, το παιδί έχει ιδιαίτερη έφεση στις φιλολογικές σπουδές, ενώ αν καλύπτει το μεσαίο μέρος της κόλλας, σημαίνει ότι βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής της οικογένειας.
Στο σχεδιασμό σπιτιού, εάν το σπίτι που σχεδιάζεται είναι μεγάλο, τότε το παιδί χαρακτηρίζεται από εξωστρέφεια. Φανερώνει εγκάρδια υποδοχή, φιλοξενία και αγάπη, ενώ η σκεπή με καμινάδα και καπνό, σημαίνει ότι υπάρχει επικοινωνία με την οικογένειά του, ενώ η καμινάδα χωρίς καπνό, φανερώνει έλλειψη συναισθηματικής σχέσης με τους γονείς. Ένα σπίτι χωρίς παράθυρα, δηλώνει ότι το παιδί είναι έντονα προστατευμένο και ευαίσθητο, ενώ εάν σχεδιάζει δύο πόρτες μέσα στο σπίτι, σημαίνει ότι υπάρχει κάποια σύγκρουση ανάμεσα στους γονείς και μπορεί να εκφράζει το φόβο του παιδιού για διαζύγιο. Η παρουσία δρόμου δηλώνει τη δυνατότητα του παιδιού να βγει από το οικογενειακό περιβάλλον και να ενταχθεί στην κοινωνία.
Με τις μορφές και τα σχέδια, τα παιδιά εισάγονται στον ρεαλιστικό κόσμο, εξερευνούν το περιβάλλον γύρω τους και το χώρο. Παρόλο που οι ζωγραφιές αποτελούν ένα κλειδί για τον εσωτερικό κόσμο και την ιδιοσυγκρασία των παιδιών, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι ερμηνείες δεν πρέπει να γενικεύονται, ούτε όλα τα σχέδια ερμηνεύονται. Τα παιδιά θα πρέπει να μπορούν να εκφράζονται και να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς μέσα από τα σχέδια τους και την τέχνη, εκφράζουν τον ψυχισμό τους.
Από Τσιάκου Χρύσα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
