Πότε ξεκίνησαν οι γυναίκες να εισέρχονται δυναμικά, στο χώρο των επιχειρήσεων;
Οι γυναίκες ήταν πάντοτε δυναμικές και δραστήριες και ανέκαθεν εξέφραζαν ενδιαφέρον για τον κλάδο των επιχειρήσεων. Η μόνη διαφορά είναι ότι παλαιότερα, αλλά και μέχρι σήμερα σε μεγάλο βαθμό, οι γυναίκες είναι αποστασιοποιημένες από τα ανδροκρατούμενα επαγγέλματα. Υπάρχουν δηλαδή κλάδοι, που θεωρούνται εσφαλμένα, ανδρικό προνόμιο.
Η οικονομική κρίση αποτέλεσε εμπόδιο ή εφαλτήριο για καινοτόμες ιδέες και πώς επηρέασε η πανδημία τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, μιας και οι υποχρεώσεις της καθημερινότητας σε συνδυασμό με το lockdown, είναι δύσκολα διαχειρίσιμες.
Θα λέγαμε πως μέχρι και το 2020 που ήμασταν αντιμέτωποι με την οικονομική κρίση, οι ιδέες και οι δραστηριότητες από πλευράς των γυναικών, “άνθισαν”. Τι εννοώ, σε ό,τι αφορά τις γυναικείες επιχειρήσεις η κρίση αποτέλεσε περισσότερο εφαλτήριο, παρά εμπόδιο. Τόσο η ανεργία, όσο και ο περιορισμός του εισοδήματος τους «ανάγκασε» πολλές, να στραφούν στο Επιχειρείν, και αρκετές από αυτές άκρως επιτυχημένα.
Τα δύο τελευταία χρόνια όμως, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μία πρωτόγνωρη κατάσταση, αυτή της πανδημίας. Εκεί θα μπορούσαμε να πούμε πως τα πράγματα δυσκόλεψαν και μάλιστα, περισσότερο για τις γυναίκες. Η παραμονή των παιδιών στο σπίτι, η τηλεκπαίδευση, η φροντίδα ίσως ανήμπορων και ηλικιωμένων μελών, η μη στήριξη της οικογένειας πολλές φορές ή και όλα αυτά συνδυαστικά, έπληξαν κατά κύριο λόγο, τη γυναικεία επιχειρηματικότητα.
Ο Σύνδεσμος σας αναλαμβάνει και το συμβουλευτικό κομμάτι για τη δημιουργία ή τη βελτίωση μιας επιχείρησης. Ποια είναι η μεγαλύτερη ανασφάλεια που εκφράζουν οι γυναίκες; Απευθύνονται πολλές φορές σε εσάς, στο στάδιο κατάρρευσης εντός κι εκτός εισαγωγικών, της επιχείρησής τους;
Η μεγαλύτερη ανασφάλεια και δυσκολία των γυναικών, είναι ο συνδυασμός επιχείρησης και οικογένειας. Κυρίως σε σχέση με τα παιδιά. Σαφώς βέβαια, αυτό δεν αποτελεί κανόνα, μιας και δεν τεκνοποιούν ούτε δημιουργούν όλες οι γυναίκες οικογένεια με την παραδοσιακή της μορφή. Αγγίζει όμως, ένα μεγάλο ποσοστό εξ αυτών. Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές που οι γυναίκες δεν έχουν τη στήριξη του οικείου περιβάλλοντος ή δημιούργησαν μονογονεϊκές οικογένειες και αυτό, δυσχεραίνει περισσότερο την κατάσταση. Ούτως ή άλλως η δημιουργία ή η επέκταση μιας επιχείρησης εμπεριέχει ρίσκο –κατά κύριο λόγο οικονομικό- σκεφτείτε πόσο μάλλον, όταν δεν υπάρχουν άλλα πρόσωπα να σου προσφέρουν την ανάλογη στήριξη.
Όσον αφορά στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, σαφώς, πολλές γυναίκες μας εμπιστεύονται και ζητούν τη βοήθειά μας στην περίπτωση αποτυχίας μιας επιχείρησης και είναι η λεγόμενη κατηγορία επιχειρηματιών, δεύτερης ευκαιρίας. Εκεί, σαφώς η ψυχολογία είτε πρόκειται για άντρα είτε για γυναίκα είναι περισσότερο ευάλωτη κι εύθραυστη με μεγαλύτερο ρίσκο, με τις κατάλληλες όμως οδηγίες και προτροπές, μπορούν τα πράγματα να οδεύσουν καλώς. Το αποτέλεσμα εννοείται, δεν προδικάζεται.
Η πολιτεία, οι κυβερνήσεις και οι διάφοροι δήμοι – τοπικοί φορείς στηρίζουν τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, μέσα από έργα και προγράμματα;
Δυστυχώς όχι στο βαθμό που θα μπορούσαν. Κι εμείς οι ίδιοι λειτουργούμε και υπάρχουμε μέσα από ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά και τη βοήθεια των μελών – εθελοντών μας. Τα κατά καιρούς προγράμματα που προκηρύσσονται είτε πρόκειται για γυναίκες είτε για άντρες, πέρα από το ότι δεν είναι συχνά, αφορούν σε μικρά ποσά, ας πούμε της τάξεως των 12.000 ευρώ από τον ΟΑΕΔ, που όπως καταλαβαίνετε για μια νέα επιχείρηση ένα τέτοιο ποσό, καλύπτει λίγες ανάγκες. Δυστυχώς από πλευράς ΕΣΠΑ, έχουμε πολύ καιρό να δούμε τέτοια προγράμματα.
Εμείς έχουμε επαφή και μέλη σε ολόκληρη την Ελλάδα, που μας καλούν και είναι πάντα πρόθυμοι για διεξαγωγή εκδηλώσεων και ενημερωτικών προγραμμάτων. Οι τοπικοί φορείς άλλοτε είναι θετικοί και άλλοτε αρνητικοί. Υπάρχουν Δήμοι πρότυπα και Δήμοι ουραγοί, όπως άλλωστε σε κάθε θέμα. Ενίοτε, δεν απαντούν και δεν ανταποκρίνονται καν στις προτάσεις μας για δράσεις, στον τόπο τους. Εμείς πάντως είμαστε εκεί για όλες τις γυναίκες επιχειρηματίες, όποτε μας το ζητήσουν και ειδικά πριν την πανδημία, οργανώναμε πολύ συχνά ανάλογες εκδηλώσεις.
Πού παρατηρείται μεγαλύτερη άνοδος και πρόοδος των γυναικών στον κλάδο των επιχειρήσεων; Στην επαρχία ή τις μεγάλες πόλεις; Και σε ποια αντικείμενα στρέφονται συνήθως;
Τα πράγματα θα λέγαμε είναι μοιρασμένα. Δεν έχει να κάνει τόσο με τον αριθμό των επιχειρήσεων, όσο με το αντικείμενο. Υπάρχουν δηλαδή κλάδοι που δύσκολα συναντάς στην επαρχία και κλάδοι που δύσκολα συναντάς σε κάποια μεγάλη πόλη. Αυτό ισχύει για άντρες και γυναίκες. Δυστυχώς, δεν έχουμε καταφέρει να καλύψουμε αυτό το χάσμα.
Οι γυναίκες συνήθως στρέφονται στην παροχή υπηρεσιών. Είτε αυτό έχει να κάνει με εκπαίδευση, είτε με εμπόριο, είτε με λογιστική, είτε με οτιδήποτε αφορά σε παροχή υπηρεσιών. Στρέφονται όμως κατά κύριο λόγο σε αυτό το κομμάτι, πάντα βέβαια με εξαιρέσεις. Έχουμε φωτεινά παραδείγματα μελών μας και μη, που έχουν διαπρέψει και στα λεγόμενα ανδροκρατούμενα επαγγέλματα πρώτης μάλιστα γενιάς ή γυναίκες επιχειρηματίες δεύτερης γενιάς, που έχουν πραγματικά “απογειώσει”, τέτοιου είδους επιχειρήσεις.
Έχει η Ελλάδα ή και η Ευρώπη ακόμη δρόμο, ως προς τη στήριξη και υλοποίηση σημαντικών έργων και πράξεων ενίσχυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας;
Στην Ελλάδα το ποσοστό μεταξύ αντρών και γυναικών επιχειρηματιών, είναι 70% – 30%. Όπως αντιλαμβάνεστε λοιπόν, ναι έχουμε δρόμο. Και σε ολόκληρο τον κόσμο δηλαδή.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, για να καλύψουμε το χάσμα ισότητας των δύο φύλων, χρειαζόμαστε τρεις γενιές. Αν κινητοποιούσαμε περισσότερο το γυναικείο επιχειρείν, τα έσοδα θα ανέβαιναν κατά 22 τρις. Οπότε, ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τις μελέτες της παγκόσμιας Τράπεζας!
Μιας και αναφέρατε την Ευρώπη κι επειδή ως Σύνδεσμος έχουμε συνεργασίες σε διάφορες χώρες, βλέπουμε και τις καλές πρακτικές. Να αναφέρω πως μια χώρα που θαυμάζω και θεωρώ ιδιαίτερα ευφυή στον επιχειρηματικό κόσμο, είναι η Ιταλία. Η Ματέρα για παράδειγμα, είναι μια όμορφη, γραφική και όχι τόσο δημοφιλή επιχειρηματικά στο παρελθόν επαρχία.Παρόλα αυτά διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα Κέντρα Υποστήριξης Επιχειρηματικότητας, στην Ευρώπη που άλλαξε τη φυσιογνωμία της περιοχής επιχειρηματικά.
Πού μπορεί κανείς να σας βρει και να επικοινωνήσει μαζί σας ή ακόμη και να γίνει μέλος σας; Αποτελεί το μοναδικό Σύνδεσμο Γυναικείας Επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, έτσι δεν είναι;
Ναι, είμαστε ο μοναδικός μέχρι στιγμής Σύνδεσμος, που μπορεί να εγγραφεί ανοιχτά ένα μέλος εφ’ όσον είναι επιχειρηματίας. Τα γραφεία μας είναι στη Θεσσαλονίκη, αλλά δραστηριοποιούμαστε σε όλη την Ελλάδα. Μας βρίσκετε στο τηλέφωνο 2310-224440 και στη σελίδα www.sege.gr, όπου μπορείτε να αναζητήσετε και διάφορες πληροφορίες για εμάς. Μία από τις κοπέλες του Συνδέσμου, θα ανταποκριθεί άμεσα.
Για να γίνει κάποια κυρία μέλος, θα πρέπει να είναι επιχειρηματίας, αλλά υποστηρίζουμε και επωφελούμενες. Επωφελούμενες είναι οι Γυναίκες που δεν έχουν ήδη επιχείρηση, αλλά λαμβάνουν από εμάς υποστήριξη, όπως συμβουλευτική για παράδειγμα, προκειμένου να ιδρύσουν την επιχείρησή τους.
Τι ξεχωρίζει τελικά μια γυναίκα επιχειρηματία, από έναν άντρα;
Οι γυναίκες θα λέγαμε είναι πιο “νοικοκυρεμένες” ως επιχειρηματίες και συνήθως αναπτύσσουν την επιχείρηση τους βήμα-βήμα. Οι άντρες πολλές φορές είναι περισσότερο παράτολμοι και παρορμητικοί και ρισκάρουν σε μεγαλύτερο βαθμό. Κάτι τέτοιο συχνά, έχει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Όλα βεβαίως είναι σχετικά και εξαρτώνται από τον άνθρωπο και τις κινήσεις του. Το σίγουρο είναι, πως μια επιχείρηση χρειάζεται μεράκι!
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε με την πρόεδρο του Συνδέσμου, κ. Τσαλταμπάση Λίνα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
