Όλοι οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν φοβίες και προσπαθούν να απαλλαγούν από αυτές. Η φοβία είναι μια υπερβολική ανησυχία και κάτι που ξέρουμε ότι θα συμβεί ή που έχει πιθανότητα συμβεί. Κάποιος φορές το αντικείμενο του φόβου κατοικεί απλά στο μυαλό μας και δεν είναι καν υπαρκτό.
Οι φοβίες πηγάζουν από την εμπειρία και από τη μίμηση. Για παράδειγμα, η εξελικτική θεωρία υποστηρίζει ότι ο φόβος των ανθρώπων για το σκοτάδι έχει περάσει στο DNA μας, από τότε που οι πρώτοι άνθρωποι απέφευγαν να κυκλοφορούν τη νύχτα, καθώς θεωρούσαν ότι ήταν πιο εύκολο να τους επιτεθούν τα άγρια θηρία. Η συμπεριφορική θεωρία από την άλλη υποστηρίζει ότι οι φοβίες αποτελούν προϊόν μίμησης και μάθησης. Για παράδειγμα, ένα παιδί βλέπει τον γονέα – πρότυπο, να φοβάται τα ύψη ή τους κλειστούς χώρους και αυτό μεταφράζεται στο μυαλό του ως απειλή, ενώ παράλληλα αντιγράφει τη συμπεριφορά. Επιπλέον, η προηγούμενη εμπειρία μπορεί να οδηγήσει σε γενίκευση της φοβίας. Για παράδειγμα, αν κάποιος κλειδώθηκε σε ένα δωμάτιο χωρίς αέρα, είναι πολύ πιθανό να αναπτύξει απέχθεια και φόβο για τους κλειστούς χώρους.
Οι φοβίες δημιουργούν πολλά προβλήματα στη λειτουργικότητα και την καθημερινότητα των ανθρώπων. Όταν μάλιστα, δεν προσπαθούν να τους αντιμετωπίσουν και παραμένουν εκτεθειμένοι και ευάλωτοι, είναι πιθανό αυτό να οδηγήσει σε δυσλειτουργική συμπεριφορά. Για παράδειγμα, κάποιος που φοβάται τα ύψη, μπορεί μελλοντικά να αποφύγει μια καλή ευκαιρία για επαγγελματική εξέλιξη, επειδή φοβάται να πετάξει με αεροπλάνο. Πόσες όμως ευκαιρίες και εμπειρίες δεν πάνε χαμένες απλά και μόνο επειδή μπήκε ένα εμπόδιο στον δρόμο μας;
Οι περισσότεροι άνθρωποι προσπαθούν να αποφύγουν το φοβικό αντικείμενο. Για παράδειγμα, αν κάποιος φοβάται να χρησιμοποιήσει το μετρό, θα προτιμήσει να χρησιμοποιήσει τις σκάλες. Ωστόσο, η αποφυγή δεν είναι λύση – αντιθέτως, μπορεί να οδηγήσει σε γενίκευση και εδραίωση της φοβίας. Μια εναλλακτική είναι να χρησιμοποιεί κανείς τη λογική του και τις θετικές σκέψεις, ώστε να μην καλλιεργεί τη φοβία και να προσπαθεί να την αντιμετωπίζει. Μια άλλη πολύ καλή λύση είναι να ζητήσει κανείς ψυχολογική υποστήριξη. Συγκεκριμένα, η Γνωσιακή – Συμπεριφορική Θεραπεία, είναι η πιο κατάλληλη θεραπεία και στοχεύει στην τροποποίηση τόσο του τρόπου σκέψης, όσο και της συμπεριφοράς του ατόμου. Με αυτό τον τρόπο το άτομο μπορεί να βοηθηθεί να ξεφύγει από τον φαύλο κύκλο, στον οποίο έχει εγκλωβιστεί.
Αυτό που είναι πολύ σημαντικό, είναι να μην ξεχνάμε ότι είμαστε πιο δυνατοί από τους φόβους μας και τίποτα δεν έχει τη δύναμη να μας εξουσιάσει, αν δεν του το επιτρέπουμε. Όταν καταφέρνουμε να παραμένουμε ψύχραιμοι, να σκεφτόμαστε aλογικά και να ζητάμε βοήθεια όταν δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε μόνοι μας, τότε όλα θα πάνε σίγουρα καλύτερα.
Από Τσιάκου Χρύσα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
