Λένε πως ο άνθρωπος ωθείται στη φιλία, από μία ενστικτώδη τάση αυτοσυντήρησης, από την επιθυμία για συναναστροφή με άλλους ανθρώπους, προκειμένου να παλέψει μαζί τους στον σκληρό αγώνα της ζωής. Έτσι, ο ένας στηρίζει τον άλλο και φαίνεται πως η αξία της συντροφικότητας, της αλληλοβοήθειας, της συμπαράστασης λειτουργούν θετικά για την επιβίωση. Ωστόσο, βλέπουμε πως δεν εκδηλώνουν όλοι αυτήν την τάση, ίσως επειδή θεωρούν τους εαυτούς τους αρκετά ικανούς και δυνατούς να υποφέρουν μόνοι τους τις δυσκολίες, ή από εγωισμό, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι ένας από τους πολλούς θεμέλιους λίθους της φιλίας, είναι το χάρισμα της μεγαλοψυχίας, να μην αποβλέπει κανείς στην ικανοποίηση ενός σκοπού. Αυτό δεν το διαθέτουν όλοι και αν παρατηρήσει κανείς, οι περισσότεροι είναι άνθρωποι ανεξάρτητοι είτε οικονομικά, είτε κοινωνικά, είτε συναισθηματικά, ενώ δε θέλουν δεσμεύσεις και δεσίματα. Όπως και να έχει, ο καθένας μπορεί να πορευτεί όπως θέλει στη ζωή και φυσικά επιλέγοντας τους ανθρώπους που θα πορευτούν κι αυτοί μαζί του. Σε κάθε περίπτωση, η φιλία είναι ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο, όπως είναι το νερό ή το φαγητό για το σώμα. Ας δούμε τα συστατικά της στοιχεία και τα οφέλη της για την ψυχική μας υγεία.
Ο Πλάτωνας είχε προσδιορίσει πέντε βασικούς συντελεστές για την ευτυχία ενός ανθρώπου : την υγεία, την ομορφιά, το ‘’πλουτείν αδόλως’’, τη φιλία και την ‘’αγαθή τύχη’’. Αυτό συνέβη γιατί η γνήσια και ανιδιοτελής φιλία, αποτελεί ένα από τα σπανιότερα είδη αγάπης ανάμεσα στα έλλογα όντα και μπορεί να κάνει ευτυχισμένο το άτομο και τη ζωή του. Όσοι είχαν την ευκαιρία να βρουν ανθρώπους με καλοπροαίρετη διάθεση, αξίες και άλλα τόσα, σίγουρα καταλαβαίνουν τη σημασία της φιλίας όχι μόνο σε προσωπικό, αλλά και συλλογικό επίπεδο. Δε γίνεσαι μόνο εσύ ισορροπημένος, αλλά και ο φίλος σου και οι φίλοι των φίλων και σταδιακά ολόκληρη η κοινωνία. Με άλλα λόγια, η φιλία είναι οδός διπλής κατεύθυνσης και προϋποθέτει αρχικά αμοιβαιότητα. Προφανώς και δε γίνεται να θεωρείς φίλο σου κάποιον που δεν θεωρεί εσένα, ούτε στηρίζεται στην μονόπλευρη καλλιέργεια και εξωτερίκευση συναισθημάτων. Αν συμβαίνει αυτό, μάλλον μιλάμε για άλλου είδους σχέση. Αντιθέτως, αγάπη από τη μία πλευρά, γίνεται να υπάρξει. Είναι γνωστοί άλλωστε τόσοι ανεκπλήρωτοι και μονόπλευροι έρωτες. Εκτός της αμοιβαιότητας, πρέπει να υπάρχει και ομοφροσύνη. Όπως θα έχουμε διαπιστώσει πολλοί, ο κοινός τρόπος σκέψης οδηγεί στη φιλία, τα κοινά πιστεύω, η κοινή βιοθεωρία και λογική. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο καθένας δεν έχει τη δική του ξεχωριστή προσωπικότητα και το μοναδικό του τρόπο να αντιμετωπίζει διάφορες καταστάσεις. Ένας εξίσου βασικός συντελεστής για τη δημιουργία, αλλά και τη συντήρηση μιας φιλίας είναι η ομοθυμία, σε αντιστοιχία προς την νοητική ομοφροσύνη. Δηλαδή η συν-πάθεια, συν-ενώνει. Ο συναισθηματικός παράγοντας είναι εξίσου απαραίτητος, γι’ αυτό και οι νεανικές φιλίες που στηρίζονται στο συναίσθημα, είναι δυνατότερες από αυτές που έγιναν σε πιο ώριμη ηλικία, κατόπιν πολλής σκέψεως και επιστράτευσης της λογικής. Ακόμη, δε θα πρέπει να ξεχνάμε το συγχρωτισμό. Όπως λέει και ο λαός, μάτια που δε βλέπονται, γρήγορα λησμονιούνται. Αλλά ακόμα κι αν δε γίνεται εφικτό αυτό, καλό θα ήταν να υπάρχει συχνή επικοινωνία και επαφή με άλλους τρόπους. Θα μπορούσαμε ενδεικτικά να αναφέρουμε τόσες άλλες αξίες-θεμέλιους λίθους, όπως την ευγένεια, το θάρρος, την ευσπλαχνία, και τη μεγαλοψυχία.
Κλείνοντας, θα μπορούσαμε να τονίσουμε ότι ο άνθρωπος είναι ένα κράμα ηδονής και οδύνης, όπου ηδονή είναι η αίσθηση της φιλίας και της αγάπης ή του έρωτα, ενώ οδύνη ο φόβος του θανάτου και της ατυχίας. Ολόκληρη η ζωή μας θα ήταν άφιλη και μοναχική, μία μορφή θανάτου, ή και χειρότερη από το θάνατο, αφού εκεί απουσιάζει η συνείδηση της μοναξιάς και της ερήμωσης, της φθοράς και του μηδενός. Η ζωή γίνεται πιο ευχάριστη και υποφερτή, γιατί, όπως λέει και ο Ιάσων Ευαγγέλου, στο καμίνι του πόνου, του κοινού πόνου, σφυρηλατούνται και συγκολλώνται δύο άνθρωποι. Γι’ αυτό ας προσέχουμε τους φίλους μας σαν τα μάτια μας, όπως και κάθε σημαντικό άνθρωπο στη ζωή μας, γιατί πρώτα από όλα τονώνουμε εμάς και την ψυχική μας υγεία, αλλά βοηθάμε και τους άλλους.
Από Μιστιλόγλου Σπυριδούλα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
