Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας θα κάνουμε κάποιο λάθος και θα αποτύχουμε, σημασία έχει όμως να μαθαίνουμε από τα σφάλματά μας και να προχωράμε στη ζωή. Οι περισσότεροι άνθρωποι όμως επιρρίπτουμε ευθύνες στον εαυτό μας και αναλαμβάνουμε όλη την ευθύνη για ένα λάθος, χωρίς να συνυπολογίζουμε άλλους, εξωτερικούς παράγοντες. Πρόκειται για τον φαύλο κύκλο, της αυτοκατηγορίας.
Είναι χρήσιμο να δούμε το φαύλο κύκλο της αυτοκατηγορίας, ως μια δυσλειτουργική στρατηγική αντιμετώπισης, που μπορεί να δημιουργηθεί από το πιο μικρό ερέθισμα, μέχρι και το πιο μεγάλο. Έτσι, συνοδεύεται από ανεπιθύμητες σωματικές εμπειρίες όπως ναυτία, πονοκέφαλος, θλίψη, οργή και ντροπή. Επίσης, εντοπίζεται και αλλαγή στην κοινωνική συμπεριφορά, με το να προτιμάει κάποιος να μένει μόνος, να είναι σιωπηλός, να δουλεύει περισσότερο για να αποσπάται η προσοχή του ή ακόμη και να σκέφτεται δυνατά.
Για τους περισσότερους, ο φαύλος κύκλος της αυτοκατηγορίας ενισχύεται από την επίρριψη ευθύνης, προς εμάς τους ίδιους. Δε σκεφτόμαστε ότι τα λάθη μας μπορεί να οφείλονται κάπου αλλού, ούτε προσπαθούμε να νοηματοδοτήσουνμε διαφορετικά, τις αποτυχίες. Αντίθετα, κατηγορούμε τον εαυτό μας, επειδή δεν καταφέρνουμε να είμαστε άψογοι. Ωστόσο, με το να προσπαθεί κάποιος να αγγίξει το ιδανικό και το τέλειο, φθείρει τον εαυτό του, καθώς η τελειότητα δεν υπάρχει πουθενά, είναι μια ιδεατή και μη ρεαλιστική κατάσταση, που οι άνθρωποι πολλές φορές, αρνούμαστε να συνειδητοποιήσουμε.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να σταματήσει κανείς τον φαύλο κύκλο, της αυτοκατηγορίας. Πρώτο βήμα είναι αυτό της αυτοπαρατήρησης, όπου μπορεί κανείς να παρατηρήσει τις συνθήκες στις οποίες εμφανίζεται η αυτοκατηγορία και τα συναισθήματα που του προκαλούνται, όταν κατηγορεί τον εαυτό του. Το δεύτερο βήμα είναι η αντίσταση στην επιθυμία, του να μπει κάποιος στο φαύλο κύκλο. Με τη συνειδητοποίηση ότι βρίσκεται κάποιος πάλι στον κύκλο αυτό, μπορεί να προσπαθήσει να τον σπάσει, παίρνοντας βαθιές ανάσες, εστιάζοντας στο χώρο και σκεφτόμενος ότι η κατηγορία του εαυτού του και η αρνητική σκέψη είναι κάτι προσωρινό, που θα περάσει. Το τρίτο βήμα και το πιο απλό, είναι να συνειδητοποιεί κανείς ότι τα λάθη επιτρέπονται, από αυτά μαθαίνουμε και ότι για να φτάσουμε στην κατάκτηση της γνώσης, θα κάνουμε αρκετά από αυτά, στην πορεία της ζωής μας.
Το επόμενο βήμα είναι να σκεφτεί κάποιος, αν μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Αν είναι επιλύσιμο, τότε μπορεί να κάνει τις απαραίτητες ενέργειες, προκειμένου να τα καταφέρει. Εάν δεν είναι, τότε πρέπει απλά να αποδεχτεί ότι δεν μπορεί να λύσει όλες τις καταστάσεις και κάποιες φορές πρέπει απλά, να προσαρμοστεί σε μια συνθήκη. Το τελευταίο και πιο σημαντικό βήμα, είναι να μαθαίνει κανείς, να αγαπάει τον εαυτό του. Είναι σημαντικό να αποδεχόμαστε ότι είμαστε μοναδικοί και ο καθένας είναι προορισμένος, για διαφορετικούς στόχους και σκοπούς. Εάν κάτι δεν πετύχει, θα πετύχει κάτι άλλο, ακόμα καλύτερο. Εξάλλου, η προσπάθεια για την επίτευξη της τελειότητας, οδηγεί σε ψυχική και συναισθηματική εξουθένωση και δημιουργεί ένα αίσθημα αναβλητικότητας και ματαίωσης. Η υπέρβαση του εαυτού μας, μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με μια συνεχή αυτοτιμωρία, η οποία μας απομακρύνει, από τον αρχικό μας σκοπό.
Καταλήγοντας, το να κατηγορούμε τον εαυτό μας είναι το πιο εύκολο και απλό, αλλά ταυτόχρονα και το πιο σύνθετο. Το δύσκολο είναι να τον αποδεχόμαστε και να αγαπάμε όλες τις πτυχές του, τις καλές και τις κακές. Αυτό που έχει σημασία είναι να προσπαθούμε συνεχώς για το καλύτερο, με βάση τη δική μας ευτυχία και ικανοποίηση. Ακόμα και αν δεν μπορούμε να βγούμε ολοκληρωτικά από τον φαύλο κύκλο της αυτοτιμωρίας, πρέπει τουλάχιστον να προσπαθούμε να γινόμαστε πιο συμπονετικοί, με εμάς. Εξάλλου, αν δεν αγαπήσουμε τον εαυτό μας, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε σημαντικές αποφάσεις για τη ζωή μας, ούτε και να αγαπηθούμε.
Από Τσιάκου Χρύσα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
