Τα παραμύθια αποτελούν διαχρονικά, ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των ανθρώπων. Τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες, έλκονται από το άκουσμα και την ανάγνωση παραμυθιών. Ανέκαθεν, τα παραμύθια αποσκοπούσαν στην ηθική και κοινωνική διαπαιδαγώγηση, ωστόσο αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, είναι οι συμβολισμοί και τα κρυφά μηνύματα που κρύβονται πίσω από αυτά. Ένα παραμύθι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους συμβολισμούς του, είναι αυτό της Σταχτοπούτας.
Όλοι γνωρίζουμε το κλασικό παραμύθι της Σταχτοπούτας, όπου ένας καλός άντρας ζούσε με τη γυναίκα του και την κόρη τους. Όταν ξαφνικά η γυναίκα αρρώστησε και πέθανε, ο άντρας παντρεύτηκε μια δεύτερη γυναίκα, που είχε δύο κόρες. Έκτοτε ξεκίνησε μια δύσκολη ζωή για τη Σταχτοπούτα, αφού η μητριά της και οι αδερφές της δεν τη συμπαθούσαν και την έβαζαν συνέχεια να κάνει δουλειές στο σπίτι. Όταν ο πρίγκιπας έδωσε μια δεξίωση χορού, η μητριά της δεν την άφησε να πάει και τότε μια νεράιδα εμφανίστηκε και τη βοήθησε να αποκτήσει όμορφα ρούχα και γοβάκια. Το γοβάκι που έχασε οδήγησε τον πρίγκιπα κοντά της και από τότε ξεκίνησε μια όμορφη και ευτυχισμένη ζωή για τη Σταχτοπούτα. Τι συμβολίζουν όμως τα πρόσωπα και διάφορα στοιχεία της ιστορίας;
Στάχτες:
Η Σταχτοπούτα ονομάστηκε έτσι από τη μητριά και τις αδερφές της, επειδή σκούπιζε τις στάχτες του τζακιού. Οι στάχτες συμβολίζουν το πένθος για τη νεκρή μητέρα της. Το πένθος είναι αναγκαίο ως προσωρινή κατάσταση, αλλά για την επιβίωση του ανθρώπου πρέπει να μετατρέπεται σταδιακά σε μια θετική στάση ζωής. Επίσης, οι στάχτες συμβολίζουν το πόσο μικρή είναι η ζωή. Ωστόσο το τζάκι κοντά στο οποίο βρισκόταν η Σταχτοπούτα, αντικατοπτρίζει τον εσωτερικό κόσμο της ψυχής, ενώ παράλληλα συμβολίζει την επικοινωνία με τους νεκρούς και την είσοδο στον άλλον κόσμο. Με αυτόν τον τρόπο η Σταχτοπούτα καταλαμβάνει και μια πνευματική θέση πέρα από τη φυσική.
Γυάλινο Γοβάκι:
Έχει μαγικές ιδιότητες, καθώς στην Αλχημεία το γυαλί συμβολίζει την πνευματική τελειότητα, τη λάμψη, την καθαρότητα και τη διαύγεια. Επιπλέον υποδηλώνει την θηλυκότητα μιας γυναίκας, ενώ η τελετουργία με τον πρίγκιπα που της φορά το γοβάκι, θυμίζει αρραβώνα.
Χορός:
Η Σταχτοπούτα πηγαίνει τρεις φορές στον χορό του βασιλιά. Η επανάληψη των επισκέψεων συμβολίζει την αμφιθυμία του κοριτσιού να δεσμευτεί ερωτικά, αλλά ταυτόχρονα φοβάται.
Η νεραϊδονονά:
Συμβολίζει τα συναισθήματα και τις ψυχικές διεργασίες της Σταχτοπούτας. Η νεράιδα της ζητά να εκτελέσει μια σειρά από καθήκοντα, προτού τη στείλει στο χορό. Αυτό που καταλαβαίνει ο αναγνώστης είναι, ότι μπορεί ο ίδιος με δικές του ενέργειες, να βελτιώσει τις συνθήκες της ζώης του. Επιπλέον, η εμφάνιση της νεράιδας συμβολίζει την εξωτερική βοήθεια που δέχονται οι άνθρωποι όταν βρίσκονται σε μια δύσκολη κατάσταση, από ανθρώπους που τους νοιάζονται και πράγματα που επιθυμούν να προσφέρουν και να βοηθήσουν ανιδιοτελώς.
Ο πρίγκιπας:
Ο αναγνώστης συνειδητοποιεί, ότι για να κερδίσει αυτό που επιθυμεί (όπως ο πρίγκιπας τη Σταχτοπούτα), θα πρέπει να υποστεί διάφορες δοκιμασίες αλλά και να αναλάβει πρωτοβουλίες. Επίσης, η αναζήτηση του πρίγκιπα με σκοπό να βρει τη Σταχτοπούτα και να την παντρευτεί, συμβολίζει την ένωση, το ανδρόγυνο.
Η Σταχτοπούτα:
Η Σταχτοπούτα συμβολίζει τη δύναμη του ανθρώπου να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να πετύχει τους στόχους του, ακόμα και όταν πρέπει να ξεκινήσει από πολύ χαμηλά και χωρίς να έχει τίποτα. Επίσης, συμβολίζει την αγνότητα της ψυχής και την καθαρή συνείδηση, καθώς η Σταχτοπούτα δεν είχε προσπαθήσει ποτέ να εκδικηθεί τις αδερφές και τη μητριά της. Τέλος, ο γάμος της με τον πρίγκιπα συμβολίζει τη δικαίωση, την ολοκλήρωση του στόχου και το τίμημα που κερδίζει ο άνθρωπος, όταν καταφέρνει να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να ανταποκριθεί στις αντιξοότητες.
Αυτό που κάνει τα παραμύθια μοναδικά και καθηλωτικά για τον κάθε αναγνώστη, είναι οι συμβολισμοί και η δυνατότητα που παρέχουν να φαντάζεται κανείς τη δική του εκδοχή για την ιστορία, να ταυτίζεται με τους ήρωες και να παίρνει μηνύματα αισιοδοξίας και ελπίδας.
Από Τσιάκου Χρύσα
Ηλεκτρονική Εφημερίδα
