Πύργος Τήνου: Το μαγευτικό χωριό με τη μαρμάρινη κουλτούρα

Ο Πάνορμος ή Πύργος, είναι ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Τήνου και βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του νησιού, το οποίο είναι γνωστό στην Τήνο ως Έξω Μέρη ή Έξω Μεριά. Υπήρξε κεφαλοχώρι της περιοχής, που στο παρελθόν κατοικούνταν σχεδόν αποκλειστικά από Χριστιανούς Ορθόδοξους. Ονομάστηκε επίσημα Πάνορμος το 1915, ενώ μέχρι τότε ονομαζόταν Πύργος. Η ονομασία Πύργος όμως εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για τον οικισμό, ενώ η ονομασία Πάνορμος αναφέρεται συχνά σε ολόκληρη την περιοχή που καταλαμβάνει η τοπική Κοινότητα Πανόρμου. Το όνομα του οφείλεται στο βενετσιάνικο πύργο που χτίστηκε το 16ο αιώνα, για την άμυνα της περιοχής.

Γνώρισε τη μεγάλη του ακμή κατά τον 18ο και 19ο αιώνα με την ανάπτυξη της ναυτιλίας και της μαρμαροτεχνίας. Από τότε ξεκινάει η εκμετάλλευση του μαρμάρου (λευκού και του χαρακτηριστικού πράσινου της Τήνου) και η μεγάλη παράδοση της μαρμαροτεχνίας.

Ο Πύργος της Τήνου είναι αναμφίβολα η κοιτίδα της μαρμαρογλυπτικής στη χώρα μας. Σήμερα αποτελεί ένα ζωντανό μουσείο, με τα δημιουργήματα της μαρμαροτεχνίας να εντυπωσιάζουν. Πεζόδρομοι, δημοτικές βρύσες, ακόμη και στάση λεωφορείου είναι από μάρμαρο.

Εξελίχθηκε σε κορυφαίο καλλιτεχνικό κέντρο που ανέδειξε πολλούς σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες. Μεταξύ αυτών, οι γλύπτες Γιαννούλης Χαλεπάς, Δημήτριος Φιλιππότης, Γιάννης Βούλγαρης, Λουκάς Δούκας και ο ζωγράφος, Νικηφόρος Λύτρας. Σήμερα λειτουργούν στον Πύργο εργαστήρια μαρμαροτεχνίας, γκαλερί αλλά και η Σχολή Καλών Τεχνών, που συνεχίζει την παράδοση του μαρμάρου.

Το πατρικό του Γιαννούλη Χαλεπά λειτουργεί ως μουσείο και δέχεται καθημερινά το κοινό, παρά τα υφιστάμενα λειτουργικά προβλήματα. Σε αυτό μπορεί να δει κανείς αρκετά προσωπικά αντικείμενα του Χαλεπά, το εργαστήριό του, τα εργαλεία του, ιδιόχειρα χειρόγραφα και φωτογραφίες του.

Εικόνα από το Μουσείο του Γιαννούλη Χαλεπά

Κάθε γωνιά του Πύργου είναι έργο τέχνης. Περιπλανηθείτε στα γραφικά καλντερίμια του και θαυμάστε την αρχιτεκτονική του χωριού και την τέχνη του μαρμάρου σε κάθε της έκφανση.

Η πλατεία του Πύργου είναι μοναδική. Μαρμαροστρωμένη με το χαρακτηριστικό πλάτανο και την παραδοσιακή μαρμάρινη κρήνη, μεταφέρει τον επισκέπτη σε άλλη εποχή. Από το σημείο αυτό, ξεκίνησε η Επανάσταση στο νησί (31 Μαρτίου 1821).

Οι ναοί του χωριού, ο Άγιος Νικόλαος (1874) και ο Άγιος Δημήτριος, διαθέτουν επίσης εξαιρετική μαρμάρινη διακόσμηση. 

Φυσικά το καλοκαίρι το χωριό όπως και το νησί ολόκληρο σφύζει από ζωή, οι ντόπιοι όμως το επισκέπτονται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, καθώς αποτελεί μοναδικό προορισμό για απόδραση.

Leave a Comment