Επιτάφιος˸ Η μορφή και η σημασία του

Ο Επιτάφιος είναι σύνθετη λέξη και προέρχεται από τη λέξη επί (πάνω) και τη λέξη τάφος. Άλλωστε η σημασία αυτή εξηγείται, από το γεγονός πως το ύφασμα πάνω στο ξύλο, αυτό δηλαδή που είναι ουσιαστικά ο Επιτάφιος κατά τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, φέρει πάνω την εικόνα  του νεκρού Χριστού. Η εικόνα αναπαριστά τη σκηνή, μετά την αποκαθήλωση από το Σταυρό.

Συχνά φέρει και την εικόνα της Παναγίας πάνω και γύρω από το Χριστό ή άλλων προσώπων, όπως η Μαρία Μαγδαληνή, οι Ευαγγελιστές ή σπανιότερα ο Νικόδημος, σύμφωνα με τα Ευαγγέλια. Το ύφασμα λοιπόν αυτό είναι κεντημένο, ενώ πολλές φορές έχει πλούσια διακόσμηση. Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις, όπου το ύφασμα δεν είναι κεντητό. Το βυσσινί με χρυσό στο περιθώριο, είναι η συνηθέστερη εκδοχή του.

Η χρήση του περιορίζεται στις ακολουθίες της Μ. Παρασκευής και του Μ. Σαββάτου. Στον όρθρο του Μ. Σαββάτου που τελείται το βράδυ της Μ. Παρασκευής γίνεται και η περιφορά του, πάνω σε ένα ξύλινο κουβούκλιο. Αυτό που συνολικά οι περισσότεροι ονομάζουμε Επιτάφιο.

Τα έθιμα γύρω από τον Επιτάφιο ανά την Ελλάδα, είναι αρκετά και διαφέρουν. Η καθιερωμένη διαδικασία για τους πιστούς είναι το προσκύνημά του καθ’όλη τη διάρκεια της Μ. Παρασκευής και η περιφορά του, μέσα σε κλίμα πένθους και κατάνυξης.

Ιεροτελεστία φυσικά αποτελεί και ο στολισμός του, με πολύχρωμα συνήθως λουλούδια, περασμένα με ακρίβεια το ένα μέσα από το άλλο. Πέρα όμως από τα άνθη που τον κοσμούν, συχνά συναντάμε και άλλες δημιουργίες, όπως σταυρό και κυρίως στο κεντρικό πάνω μέρος του, αγγελάκια στα πλαϊνά ή διάφορες επιγραφές, ακόμη και με κοινωνικά μηνύματα.

Leave a Comment