Η 27η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ως η Διεθνής Ημέρα Μνήμης, για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος.
Στη χώρα μας, η «Ημέρα Μνήμης των Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος» καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής τον Ιανουάριο του 2004 και τιμάται κάθε χρόνο, στις 27 Ιανουαρίου, για να τιμηθεί η μνήμη των χιλιάδων Ελλήνων Εβραίων, που έχασαν τη ζωή τους, στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Εισηγούμενος το νομοσχέδιο στην Βουλή, ο τότε υπουργός Εσωτερικών Κώστας Σκανδαλίδης, ανέφερε, ότι δεν επιδιώκεται απλώς η διατήρηση της μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, αλλά «και η διαρκής υπόμνηση του τι μπορεί να συμβεί αν η μισαλλοδοξία, το μίσος και η αδιαφορία γίνουν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας».
Η ιστορία
Σαν σήμερα το 1945 τα σοβιετικά στρατεύματα απελευθέρωσαν το Άουσβιτς-Μπιρκενάου, το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης, του ναζιστικού καθεστώτος.
Στη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, της μεγαλύτερης γενοκτονίας στην παγκόσμια ιστορία, υπολογίζεται ότι μόνο στα στρατόπεδα εξολόθρευσης θανατώθηκαν περίπου, τρία εκατομμύρια Εβραίοι. Το σύνολο των Εβραίων που θανατώθηκαν από την άνοδο του Ναζιστικού Κόμματος στην εξουσία μέχρι την κατάρρευσή του, ανέρχεται σε περίπου, έξι εκατομμύρια.
Το Άουσβιτς στην Πολωνία, υπήρξε το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης (για την ακρίβεια επρόκειτο για συγκρότημα στρατοπέδων), όπου διαπράχθηκε το μεγαλύτερο έγκλημα, στην ιστορία της ανθρωπότητας. Στο πλαίσιο της υλοποίησης της «τελικής λύσης» από τους Ναζί, εξοντώθηκαν μέσα σε δυόμιση χρόνια (1942-1944) 1,1-1,5 εκατομμύριο άνθρωποι, το 90% των οποίων ήταν Εβραίοι.
Με την προέλαση των Σοβιετικών στο Ανατολικό Μέτωπο, το Άουσβιτς σταδιακά άρχισε να εγκαταλείπεται και οι κρατούμενοι να μεταφέρονται, σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Στις διαβόητες «πορείες θανάτου», χιλιάδες κρατούμενοι έχασαν τη ζωή τους από τις κακουχίες ή σκοτώθηκαν, από τους Γερμανούς. Στο Άουσβιτς παρέμειναν 7.650 ανήμποροι κρατούμενοι, τους οποίους απελευθέρωσαν οι άνδρες του Κόκκινου Στρατού, στις 27 Ιανουαρίου 1945.
Από την Ελλάδα εκτοπίστηκαν στο Άουσβιτς περί τους 55.000 Εβραίους, στην πλειονότητά τους από τη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για την πολυπληθέστερη εθνική ομάδα μετά τους Εβραίους από την Ουγγαρία (430.000), την Πολωνία (300.000), τη Γαλλία (69.000) και την Ολλανδία (60.000). Τα 3⁄4 των Ελλήνων Εβραίων εξοντώθηκαν στους θαλάμους αερίων, αμέσως μετά την άφιξή τους.