Ρατσισμός και ψυχολογία

Ρατσισμός είναι το σύνολο των αντιλήψεων ή συμπεριφορών προς άτομα ή ομάδες, που ορίζονται ως ξένοι ή διαφορετικοί βάσει της φυλετικής τους καταγωγής, το χρώμα τη θρησκεία, την εμφάνιση, τις σεξουαλικές προτιμήσεις κ.ά και οδηγούν σε περιθωριοποίηση, αποκλεισμό και αρνητική διάκριση προς αυτά.

Η φτώχεια και οι ιδιαίτερα έντονες και βίαιες κοινωνικοοικονομικές αλλαγές σύμφωνα με τους ειδικούς, συμβάλλουν σημαντικά στο διαχωρισμό των ανθρώπων σε ομάδες, που αυτοεκπαιδεύονται στην καλλιέργεια μίσους για το διαφορετικό. Σε περιόδους κρίσης και οικονομικών δυσκολιών, παρατηρείται συνήθως η αύξηση κρουσμάτων ξενοφοβίας και ρατσισμού.

Υπάρχουν μια σειρά από ψυχολογικά κίνητρα που βοηθούν να διατηρήσουν ζωντανό τον ρατσισμό και αυτά τα κίνητρα αναμφίβολα συμβάλλουν στην ευρύτερη ανάπτυξη δυνάμεων, που συντηρούν το φαινόμενο. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τα κίνητρα, γιατί η γνώση είναι δύναμη. Γνωρίζοντας τις ψυχολογικές δυνάμεις και μηχανισμούς που καλλιεργούν το ρατσισμό (και τις άλλες μορφές προκαταλήψεων), θα μας βοηθήσει στην καταπολέμησή του. Σε έναν κόσμο που η εξέλιξη είναι ραγδαία, αλλά παράλληλα έχει έναν αυξανόμενο αριθμό πυρηνικών, βιολογικών και χημικών όπλων και αντιμετωπίζει περιβαλλοντικούς κινδύνους που απειλούν όλους τους ανθρώπους αλλά και όλα τα έμβια όντα, μπορεί να είναι η ικανότητά μας για συνεργασία και όχι σύγκρουση, που ενδεχομένως θα σώσει όλους μας.

Παρατηρείται επίσης ότι οι άνθρωποι μερικές φορές χρησιμοποιούν τις προκαταλήψεις και τις διακρίσεις έναντι άλλων, για να ενισχύσουν τη δική τους αυτοεκτίμηση. Όταν η αυτοεκτίμηση απειλείται, επιζήμιες πρακτικές και πεποιθήσεις όπως ο ρατσισμός, φαίνεται να αποκαθιστούν την αυτοεκτίμηση, σε κάποιους ανθρώπους. Αυτός προφανώς δεν είναι ένας κοινωνικά αποδεκτός και παραγωγικός τρόπος για να ξανακερδίσουν τα άτομα την αυτοεκτίμησή τους, παρόλα αυτά, φαίνεται να είναι μια μέθοδος που αρκετοί άνθρωποι χρησιμοποιούν.

Όπως και να έχει το κεφάλαιο του ρατσισμού είναι ατελείωτο και συνδέεται άρρηκτα με ψυχογενείς παράγοντες. Δυστυχώς όσο και να περιοριστεί ως φαινόμενο, είναι δύσκολο, έως αδύνατο να εξαλειφθεί πλήρως. Πάντα θα υπάρχουν οι εξαιρέσεις, που θα επηρεάζουν σημαντικά τον κανόνα. Ο άνθρωπος δύσκολα αντιλαμβάνεται τη δική του διαφορετικότητα ή τις δικές του ατέλειες και οι περισσότεροι δέχονται το διαφορετικό, αρκεί να τους μοιάζει.

Leave a Comment